#420 Jodaeiye Nader az Simin / A Separation 2011

Yönetmen : Asghar Farhadi

Payman Maadi, Leila Hatemi, Sareh Bayat

Dram, Gizem

Çok köklü bir geçmişi olan, dünya çapında tanınmış ve büyük yönetmenler çıkaran İran sinemasının 2000 sonrası en başarılı yönetmenlerinden birisi olan Asghar Farhadi, İran’da geçen basit ve gündelik meseleleri bir edebiyatçı titizliğiyle, bir sinemacı özeniyle anlatmayı başarıyor. “Jodaeiye Nader az Simin /A Separation” da Asghar Farhadi’nin en iyi filmlerinin başında geliyor.

Boşanma aşamasında ve çocuklarının velayeti konusunda çatışma yaşayan iki yetişkinin ayrılık hikayesini izlerken yavaş yavaş filme ısınıyorsunuz. Nader’in Alzheimer hastası olan babasına karşı sonsuz merhameti, Simin’in yaşadığı kırılganlık ve kızgınlık derken evler ayrılır ve Nader babasına bakması için bir yardımcı kadın aramaya başlar. Razieh, Nader’in babasına bakmak için bazı şartlar öne sürer ve hikaye acı bir noktaya doğru ilerlemeye devam eder.

- Senin, onun oğlu olduğunu hatırlıyor mu?
- Ne fark eder ki? Ben onun babam olduğunu biliyorum

Farhadi filmlerinde meseleler ne kadar sade olsa da her meselenin ortasında seyirciyi diken üstünde tutan “ana soru” sürekli cevap arıyor kendine.  Ama filmin tek özelliği elbette bu “merak” ettirme başarısı değil. İran’ın sosyal ve toplumsal özelliklerini o kadar sade ve net anlatıyor ki Farhadi, İran’a gitmeden İran ile ilgili bir çok meseleye vakıf oluyorsunuz. Bu “tasvir becerisi" hikaye anlatma yeteneği gelişmiş olan yönetmenin kısa kesmeden alabildiğince yeterli zamanı kullanma isteğinin de bir sonucu. Ve politikaya girmeden salt gerçeği anlatma arzusunun. Burada “politikaya girmeden” vurgusunu özellikle yaptım. Zira Farhadi politik filmler yapmıyor ama gerektiği zaman politik eleştiri yapmaktan da çekinmiyor. Sistemi ve uzantılarını ya da toplumsal yapıyı eleştirirken, bunu “naif” bir gerçekçilikle anlatıyor Farhadi. Derdi “gerçek”. Ve elbette insan. Bütün duygularıyla insan. Kızgın, kırılgan, pişman, meraklı ve çaresiz insan. Farhadi, insanı anlatmayı da çok iyi bir şekilde başarıyor.

Merak, tasvir ve insan. Farhadi’nin gerçekçiliğinin, hikayeciliğinin ve yönetmenliğinin 3 temel noktası. Ve 3 noktada da çok başarılı bir yerde duruyor.

Yeniden A Separation’a dönelim.

Nader rolünde Payman Maadi, olağanüstü bir oyunculuk sergiliyor. Bu olağanüstü oyunculuk tabiri, sinema müktesebatında çok fazla kullanılsa da bu tanımın hakkını en iyi veren performanslardan birisi Payman Maadi’nin Nader performansı. Babasına karşı olan sonsuz bağlılığı ve merhameti, haklılığını ararken ortaya koyduğu sakinliği ile Nader izleyiciyi derinden etkiliyor. Ve elbette Simin rolünde Leila Hatami. Nader’in karşısında, güçlü, kendinden emin ve boşanma arifesindeki bir kadın olan Simin rolünün hakkını fazlasıyla vermiş.  Razieh rolünde Sareh Bayat da filmde üzerine düşeni fazlasıyla yapmış. Razieh’e kızsanız da çaresizliğini anlayabiliyorsunuz ve görüyorsunuz ki bu hikaye de en çok kaybeden Razieh olmuş.

Farhadi, Jodaeiye Nader az Simin’de merak, tasvir ve insan konularını hikayeciliği ile çok iyi kotarırken, kamerasını da ustalıkla kullanıyor. Ve elbette kurgu. Filmin boşa çekilmiş tek bir sahnesi, boşa giden tek bir sözcüğü yok.